Dzieje Wadowic sięgają wieku XIII. Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1327 roku, natomiast prawa miejskie Wadowice otrzymały w 1430 r. po wielkim pożarze, który strawił prawie całe miasteczko. Prawdopodobnie już wcześniej Wadowice posiadały prawa miejskie, ale nowe nadanie praw miejskich miało wspomóc miasto przy odbudowie. Jednak rozwój miasta uniemożliwiały pożary, wojny, epidemie. W tamtych czasach rozsławił miasto teolog i filozof Marcin Wadowita, profesor i dziekan Akademii Krakowskiej. W XVII wieku ufundował on szpital dla ubogich i wspierał wadowicką szkołę parafialną.
Rozwój miasta nastąpił gdy władze austriackie po I rozbiorze wybudowały drogę łączącą Wiedeń z Lwowem i Wadowice znalazły się na ważnym szlaku komunikacyjnym i rzeniesiono tu siedzibę cyrkułu (dużej jednostki administracyjnej), a później powiatu.
Ulokowano w Wadowicach koszary wojskowe, sąd, szpital i liczne urzędy. W mieście działały liczne organizacje i towarzyszenia kulturalne, społeczne i patriotyczne.
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Wadowice dalej pozostały miastem powiatowym i były prężnym ośrodkiem oświatowym i kulturalnym. W 1918 r. powstał 12 pułk piechoty, który bohatersko walczył z bolszewikami w latach 1919 - 1920 oraz w kampanii wrześniowej. Pułk w okresie międzywojennym odgrywał znaczącą rolę w życiu miasta.
Po klęsce wrześniowej w 1939r. Wadowice zostały przyłączone do Niemiec. Represje okupanta dotknęły przede wszystkim miejscowe elity - urzędników i nauczycieli. Niemiecka polityka eksterminacji doprowadziła do zagłady w obozach śmierci prawie całą (liczącą 2 tys. kobiet, mężczyzn i dzieci) społeczność żydowską miasta. Po zakończeniu II wojny światowej przyszły trudne lata odbudowy i totalitarne rządy lewicy.
Po wielkim przełomie 1989 roku Wadowice weszły w okres dynamicznych przemian i rozwoju. Od 10 lat są siedzibą prężnie działającego samorządu gminnego, a od 1999 są stolicą powiatu. Obecnie Wadowice są silnym ośrodkiem miejskim o niekwestionowanej pozycji.
Systematycznie rośnie ranga i znaczenie miasta, które w coraz większym stopniu wykorzystuje swoją historyczną szansę.
Wadowice, w których żyje i pracuje ponad 20 tys. ludzi, są silnym ośrodkiem administracyjno-finansowym oferującym nowe miejsca pracy szczególnie w przemyśle spożywczym.
Miasto jest także atrakcyjne dla turystów i pielgrzymów. Muzeum "Dom Rodzinny Ojca Świętego" odwiedza w ciągu roku ok. 200 tys. ludzi. Z Wadowic prowadzą też szlaki turystyczne na Leskowiec, jakże często wspominany przezJana Pawła II, i w inne urocze zakątki Beskidu Małego. Również malownicze brzegi Skawy przyciągają swoim niepowtarzalnym pięknem.
Na mieszkańców i przyjezdnych czekają liczne restauracje, kawiarnie i cukiernie, w których można posmakować słynnych już na cały świat wadowickich kremówek. Odrestaurowany niedawno Park Miejski zaprasza na odpoczynek w cieniu dębów i dorodnych drzew iglastych. Zadbane alejki, nowy plac zabaw dla dzieci, fontanna, korty tenisowe, muszla koncertowa sprzyjają rekreacji i wypoczynkowi.
Wadowiczanie są dumni z papieskiego charakteru swojego miasta i jego związków z Janem Pawłem II. Niemal na każdym kroku można spotkać tu akcenty papieskie. Wyraża się to nie tylko w nazwach ulic, placów, ale także poprzez konkretne inicjatywy wynikające z nauczania wielkiego Rodaka.
Zdaniem burmistrza Wadowic Ewy Filipiak największą szansą miasta są jego mieszkańcy, którzy słyną z pracowitości i gospodarności.
Już stało się tradycją, że 18 maja, w rocznicę urodzin Karola Wojtyły, rozpoczynają się "Dni Wadowic". W roku 2000, roku jubileuszu 80-lecia Jana Pawła II, były one szczególnie okazałe. Ich punktem kulminacyjnym był wielki koncert urodzinowy zorganizowany przez wadowicki samorząd wspólnie z Telewizją Polską, w którym zaprezentowały się największe gwiazdy polskiej estrady. Bez wątpienia było to największe wydarzenie kulturalne roku.
Dokonania kulturalne nie ograniczają się tylko do organizacji święta miasta. W Wadowicach działa wiele instytucji zajmujących się kulturą. Obok domu Ojca Świętego funkcjonuje muzeum miejskie, Wadowicki Centrum Kultury oraz biblioteka. Dużą aktywnością wyróżniają się także wadowickie stowarzyszenia i związki twórców. Na szczególną uwagę zasługuje stowarzyszenie "Viktoria", które w piwnicach muzeum miejskiego przy ul. Kościelnej 4 prowadzi klub dla młodzieży i kawiarenkę internetową.
W mieście organizowane są imprezy sportowe i rekreacyjne o zasięgu ogólnopolskim, a nawet międzynarodowym. Każdego roku uczestniczą w nich tysiące miłośników sportu i ruchu na świeżym powietrzu. Od kilku lat miasto gości najlepszych europejskich kolarzy, uczestników Międzynarodowego Wyścigu "Solidarności" i Olimpijczyków.
Mało kto wie, że dumą mieszkańców całej gminy jest najlepsza w Polsce strażacka orkiestra dęta z Choczni, która od kilku lat zdobywa najwyższe trofea we wszelkiego typu festiwalach i przeglądach.
W 37-tysięcznej gminie Wadowice działa aż 19 klubów sportowych. Obok licznych sekcji piłki nożnej, sukcesy odnoszą także żeńskie i męskie drużyny piłki koszykowej, siatkowej oraz zawodnicy tenisa stołowego i karate.
Turystycznymi szlakami Beskidu Małego opiekują się członkowie miejscowego koła PTTK, które jest współorganizatorem Zlotu Szlakami Jana Pawła II. Do swoich dawnych tradycji nawiązuje, reaktywowane w 1990 roku Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół", organizator wielu zawodów sportowych i imprez o charakterze patriotycznym. W 2000 roku w ramach "Sokoła" premierą "Antygony" Sofoklesa rozpoczął swoją działalność młodieżowy teatr amatorski
Zdaniem władz miasta najważniejszym obecnie zadaniem jest utrzymanie wysokiego tempa rozwoju. Takie inwestycje jak obwodnica śródmiejska, nowe składowisko odpadów komunalnych, kryta pływalnia, szkoła na osiedlu Pod Skarpą czy renowacja zabytkowego centrum nie są dziełem przypadku. Jeżeli dołączyć do tego remonty ulic, chodników, dbałość o zieleń miejską to rysuje się całkiem interesujący obraz. Rozwój miasta nie byłby możliwy bez inwestycji i wielkich nakładów na infrastrukturę.
Jednak aby te wszystkie działania przyniosły spodziewany efekt, konieczna jest poprawa kondycji finansowej ogółu mieszkańców gminy. Dlatego tak ważny jest rozwój rodzimej przedsiębiorczości, handlu, a zwłaszcza usług.